Ana Menü Sindirgidedeler Köyü

Yağcıbedir Halısı
Sındırgı'nın Dünyaca Ünlü Yağcıbedir Halısı


Malazgirt Zaferinden sonra Anadolu'yu yeni bir vatan edinen Türkler yığınlar halinde yeni yurtlarına göç etmeye başladılar. Bu göçler esnasında bugün "Yörük" dediğimiz konar-göçer aşiretler de Anadolu'ya geldiler. Osmanlı Devleti boş arazileri şenlendirmek, vergi gelirlerini artırmak ve asayişi sağlamak amacıyla, 1691 yılında konar-göçer oymakları yerleşik hayata geçirmeye karar verdi. Devlete her yıl 80 kabze yay vermekle görevli YAYCI yörükleri, bu iskân hareketinde Adana civarına yerleştirildiler.
Ancak yanlış zamanlama, yönetim hatası gibi nedenler iskan uygulamasında sıkıntılar meydana getirdi. Nitekim yaycı yörükleri de "sıtma illetinden" bunalarak başka yerlere göç ettiler. 18. yüzyıl başlarından itibaren Karesi Sancağında (Balıkesir) görülmeye başlanan yaycı yörükleri, Ahmet Refik Paşa tarafından Bigadic'e 1862-1864 yılları arasında yerleştirilirler. Bu yerleşmede bir kısmı, Bigadic'in Çekirdekli, Nizan, Kavakdere, Çağış, Kanlıkavak ve Çömlekçi köyleri civarına yerleştirilirler.

Bugün Kayalıdere, Ortacaalan ve Yağcıbedir köylerinde yaşayan yaycı yörükleri daha önceleri hayvancılık ve dokumacılıkla uğraşırlardı. Hayvan ürünü olarak et, süt, yağ ve peynir elde eden yörükler, ayrıca özgün motiflerle, halı, kilim, heybe çuval, keçe, çul ve kepenek yaparlar. Bugün göçebeliği bırakarak tamamen tarıma geçen yörük köylerinde halı dokumacılığı önemli bir gelir kaynağıdır.

Geleneksel bir Türk sanatı olan halıcılık, tarihteki göçebe kültürümüzün bugüne uzantısıdır Yağcıbedir yörüklerince yaşatılan bu zengin kültür mirası, dün efsanelere (Kız Bergama Halısı) konu olmakla kalmamış, kompozisyon ve renk yapısı ile Dünya Sanat literatüründeki yerini almıştır.

Yöremizde en çok Kayalıdere Köyünde dokunan Yağcıbedir Halılarının en büyük özelliği renk ve desenleridir. Desenlerde bazı değişiklikler görülse de renkler yüzlerce yıldır hemen hiç değişmemiştir. En çok talep gören ve üretilen çeşidi (115X200) cm. ebadındaki yolluklardır. Bunlar çoğunlukla çift mihrap kompozisyonludur. Mihrap nişi içerisinde çeşitli bitkisel ve bazen üs-luplaşmış hayvan motifleri yer alır. Altıgen zemin içinde genellikle düşey simetri yoktur. Bazen hayat ağacı şeklinde dizayn edilmiş çiçeksel formlarla yıldızlar çok görülür. Bordur genelde yedi bantlıdır ve en ortadaki bant beyaz zeminlidir. Bordurde çiçek, dal, yaprak ve yıldız motiflerine rastlanmaktadır.

"îlme" adı verilen Gördes düğüm tekniği ile dokunan Yağcıbedir Halılarının motifleri geometrize edilmiş formlar, soyut içerikli hayvan, bitki ve sembollerdir. Hayvansal motifler; ejderha, kartal, koyun, kelebek, kırkayak, akrep ve sülündür. Bitkisel motifler; çınar yaprağı, rozet çiçek, asma dalı ve çam kozalağıdır. Ayrıca sembolik içerikli yıldız ve pıtrak motiflerine de rastlanmaktadır.

Yağcıbedir Halıları Yörük aşiretinin örf, adetleri ve geçmişlerini yansıtan bir sanat eseridir. Yağcıbedir halıları Ilçe ve merkezi köylerde yaygın olarak dokunmaktadır. Yağcıbedir Halıları çok ince yün ipliklerden dokunur. Atkısı ve çözgüsünde yün ipliği kullanılır. Dm 2 sinde 1400-1600 düğüm bulunur. 1cm' sinde 30-35 ilme bulunur. Ilme düğümleri Türk Düğümü (Gördes) çok sağlam atıldığından halıların ömrü çok uzundur. Bu gün Sındırgı yöresinde 10.000- 10.500 civarında tezgahta yılda 300.000 adet çeşitli ebatlarda Yağcıbedir Halısı dokunmaktadır.
Yağcıbedir Halılarının ipi kök boyalarla boyanır, boyaları solmaz.Yağcıbedir halıları kullandıkça renkler daha güzelleşir ve değer kazanır. Halıların 150-200 yıl ömrü bulunmaktadır. Otantik özelliğe sahiptir. Yağcıbedir Yörük Halkı yaşantısını dokuduğu halısına motive etmiştir. Halıdaki her motifin bir anlamı bulunmaktadır. Sevinç ve üzüntülerini motif dokuduğu halıya işlemiştir. Ilçemiz köylerinde genelde her köyde halı dokuma çalışmaları vardır. Ağırlıklı olarak Karakaya- Eğridere- Eşmedere- Çakıllı- Alakır- gölcük ve Danaçayır köylerinde Yağcıbedir halısı dokunmaktadır.
Yağcıbedir Halısı ismini Balıkesir Ili, Sındırgı Ilçesi Yağcıbedir Yörüklerinden almıştır. Tarihi Türklerin Islamiyeti kabul etmesinden öncesine kadar dayanır. Bunu Islamiyet öncesine dayanan desenlerden anlayabiliriz.Şu anda Yağcıbedir Yörükleri Sındırgının Eşmedere, Çakıllı, Karakaya, Alakır, Eğridere köylerinde yaşamakta ve halıyı orijinaline bağlı kalarak dokumaktadırlar. Desenlerde hüzünlerini, sevinçlerini, gelecek hayattan beklentilerini ve ahiret hayatına bakışlarını anlatmaktadır. Koyunlardan alınan yünlerin iplik haline getirilmesi ve doğal boyalarla renk verilmesi ilmekle, desenlerin oluşturulması ile Yağcıbedir kültürü yaşatılmaya çalışılmaktadır.
Yağcıbedir Halılarında Kullanılan Renkler
Lacivert (gök): Yağcıbedir Halısının zemin rengini oluşturan lacivert, gökyüzünün mavi olmasından dolayı Yağcıbedir Halısında en çok kullanılan renktir. Yörede bulunan labada bitkisinin kökünden elde edilir.
Kırmızı (al): Kırmızı tarihte bir bereket sembolü olan kınadan rengini almıştır. Kadınların kına yakınmasındaki sebep bereket beklentisidir. Aynı beklenti Yağcıbedir Halılarının rengine de yansımıştır. Yörede bulunan sarıkız otundan elde edilmektedir.
Kahverengi (narınç) : Bütün canlıların topraktan gelip toprağa dönecek olması ve canlıların besinlerini topraktan temin etmesi sebebi ile kahverengi Yağcıbedir Halısındaki yerini almıştır. Kırmızının ikinci suyuna çalı kozalakları katılarak elde edilir.
Siyah (kara) : Halıda en az kullanılan renktir. Siyah hüzündür. Yaşlı kadınlar siyahı daha çok kullanmaktadır. Yumuşak siyah kayaların bitkilerle kaynatılması il elde edilir. Eğridere Köyü ve Alakır Köyü siyah rengi kullanmazlar.
Beyaz (ak) : Genç kızlar bu rengi daha sık kullanır. Sık kullanmalarındaki sebep beyaz rengin sevinci, hayattan beklentilerini ve gelin olma özlemlerini dile getirme arzularıdır. Genellikle Eğridere ve Alakır Köylerinde zemini beyaz olan halılar dokunmaktadır. Sındırgı tipi Yağcıbedir Halıları üç grupta toplanır. Karagöz- Heybesulu- Yedielli gibi isimleri almışlardır.

200 x 300 cm. Yağcıbedir Taban Halısı.
300 x 60 cm. Yağcıbedir Yolluk.
115 x 200cm Yağcıbedir Yolluk
400 x 80 cm. Yağcıbedir Yolluk.
120 x 80 cm. Yağcıbedir Çeyrek Halısı.
120 x 250 cm. Yağcıbedir Seccade.
120 x 225 cm. Yağcıbedir Seccade.
55 x 95 cm. Yağcıbedir Namazlık (Yastık)
60 x 105 cm. Yağcıbedir Namazlık (Yastık)

ILÇEMIZDE DOKUNAN DIÐER HALI ve KILIMLER Sumak Çeyrek
Iran tipi dokumadır. Çarpma adı da verilir. Özellikle Karakaya köyünde dokunur. her motif işlenir. Özellikle Tavus kuşu ve Ejderha modelleri yaygındır. Yağcıbedir modelli olanları da dokunmaktadır.

Kök Kilim
Düz dokuma kilimler arasında en ince dokumadır. Kök boya kullanılmıştır. Kaba dokuma kilim, Orta ince dokuma kilim ve kök ince dokuma kilim olarak dokunur.

Natürel Kalite
Koyunun yün rengi dokuma rengi olmuştur. Boya kullanılmamıştır. Yağcıbedir ve diğer halı modellerinde dokunmaktadır.

Kök Ince Yörük
Boyanın kök olması uzun yıllar kullanılmasını sağlar. yün ip ve Türk düğümüm kullanılmıştır.

Antik
Yün halıda en ince kalitedir. Ince olması dayanıklılık süresini arttırır.

Süper Ince antik
Halının değerini ip, boya ve dokuma ile ölçüldüğü düşünülürse süper ince antik bu konuda zirvededir. Bu halının daha iyisi ipek halıdır.

Milas
Muğla ve Isparta yöresinde ağırlıklı dokunmasına rağmen bölgemizde de bu desenlerde Yörük ve antik kalitesinde halılar dokunmaktadır.

Cicim Kilim
Düz dokuma kilim üzerinde dokuma sırasında kabartma şeklinde desenler yapılması ile dokunur. 1m2'lik çeyrek kilimin dokunma süresi 7 gündür.
(Sındırgı Belediyesi sitesinden alıntı)

Yağcıbedir Halılarından iki örnek:


(+) 120 x 225 Halı



(+) Minder

Linkback: Yağcıbedir Halısı

YAÐCIBEDIR HALILARI

[IMG]http://img267.imageshack.us/img267/9281/yagcibedir1.jpg[/img]

Ayvacık, Bergama, Sındırgı ve Dikili yöresinde yaşayan Türkmenler tarafından dokunmaktadır. En önemli özellikleri çözgü ve atkılarının yün olmasıdır. Yağcıbedir halıları Gördes düğümü ile dokunmaktadır. Kullanılan renkler; koyu kırmızı, kırmızı, koyu mavi ve beyaz renklerdir.

Bu halılarda, eskiden tamamen kök boya kullanılmakta idi.Şimdi ise kısmen kök boya kullanılmaktadır. Yağcıbedir yörükleri tarafından dokunan bu halılar, Dikili yöresinde desen özelliğinden dolay: Yağcıbedir deseni veya halısı denmektedir. Bergama Yuntdağı yöresinde dokunan halılara, Yörükler kendi isimlerini vermişlerdir. Bu yörede dokunan halılar diğer halı desenlerinden farklıdır. Fakat renkler aynıdır. Bu yörede umumiyetle gayet ince ve zarif küçük halılar yapılmaktaydı.Şimdi ise bu özellikler kalmamıştır.

Batı Anadolu’nun en güzel yaylalarının yer aldığı Balıkesir’in Sındırgı yöresinde, geleneksel kirkitli dokumalarımızın özgün örnekleri üretilmektedir.
Yörede halıcılık birkaç köyde sürmektedir. Karakaya, Eşmedere, Eğridere, Çakıllı, Alakır, Gölcük, Kayalıdere, Yaylabayır ve Söğütçük bunların bir kısmıdır. Halı dışında heybe, çuval, önlük, çarpana, cicim, zili ve kilim de dokunmakla birlikte bunları daha çok günlük yaşamlarındaki gereksinimlerinde kullanmaktadırlar. Dokumalarında sadelik ön plandadır, kompozisyon ve renk yapısı bu sebeple eşsizdir. Dünya sanat literatüründe yerini almış ve her zaman aranan bir ekoldür.

Dokuyucular halılarını, köylerine gelen alıcılara ya da haftanın bir günü Sındırgı merkezinde kurulan pazarda satarlar. Ulaşım zorlukları nedeniyle yüzyıllar boyu dış dünyaya kapalı denebilecek bir şekilde yaşayan, ihtiyaçlarını kendi imkanlarıyla karşılamaya çalışan yöre insanları, yazın yaylalara çıkıp kışın köylerine inen, dokumalarını genellikle çeyizlik ve temel gereksinimleri için üreten ve bu sebeple özgün motif, kompozisyon, boyamada doğal maddeler, el eğirmesi iplik ve dokuma karakterlerini 20. yüzyıl başlarına kadar korumuşlardır. Ancak bu tarihten sonra, yabancı şirketlerin daha fazla kâr elde etmek ve Avrupa’da sanayileşmeyle doğan belirli alım gücüne ulaşmış geniş halk topluluklarının bir şark halısına sahip olma özentilerine cevap vermek, aynı zamanda da bir kültür seviyesi ve sanat bilinci düşük kişilerin beklentilerine uygun üretimi gerçekleştirmek amacıyla; sentetik boya, fabrikasyon iplik ve düğüm sıklığı düşürülmüş dokumayla beraber halı sanatımıza getirdikleri yozlaşma, bizim dokuyucu ve tüccarımız tarafından da çoğunlukla benimsendiği için; günümüzde eskiye oranla düşük nitelikli dokumaların çoğunluğu oluşturduğu gözlenmektedir.
Ancak son yıllarda kaliteli üretim ve iyi fiyat anlayışının bu sanat dalı çevresinde yeniden hakim olma yolunda önemli adımlar attığı da görülmektedir.

Halıların boyutlarında piyasa talepleri doğrultusunda gelişmeler olmuştur. En çok üretilen boyut seccade (115x200) cm’dir. Ayrıca namazlık (70x125), yastık (60x100), yolluk (70x240) – (80x300) ve taban (200x300) cem yaklaşık ölçülerindedir. Yolluk ve taban boyutundaki halı tipleri yakın yıllarda talep gereği üretilmeye başlanmıştır.

Kompozisyonlar, bilinen özelliklerini büyük ölçüde koruyorsa da ellerinde eski örneklerin kalmamış olması nedeniyle sınırlı bir uygulamaya doğru gidiş vardır.
Mihrapları ana zeminden ayıran, genellikle beyaz, mihrabı oluşturan kısımları basamaklı ince bir banttır. Mihrap nişi içerisinde çeşitli bitkisel ve bazen üsluplaşmış hayvansal motifler yer alır. Altıgen zemin içinde genellikle düşey simetri yoktur. Bazen hayat ağacı şeklinde dizayn edilmiş hayvansal, çiçeksel formlarla yıldızlar çok görülür. Bordür genellikle yedi bantlıdır. Bordürde çiçek, dal, yaprak ve yıldız motiflerine rastlanmaktadır. Saçakların örülüp süslenmesi de sevimli bir hava oluşturmaktadır.

[IMG]http://img835.imageshack.us/img835/4618/yagcibedir12.jpg[/img]


Yağcıbedir halılarının motifleri geometrize edilmiş soyut içerikli hayvan, bitki ve sembollerdir.
Hayvansal motifler, çınar yaprağı, rozet çiçek, asma dalı ve çam kozalığıdır. Sembolik içerikli olarak yıldız ve pıtrak motiflerine de rastlanmaktadır.
Bordürü oluşturan sular, yöresel olarak incirli su, kertikli su, kocasu gibi isimler alır. Diğer motiflerde de tarak, önlük tapan, elma gibi yakıştırma adlara rastlanır.
Yağcıbedir halılarının yüzyıllardır bilinen renkleri koyu lacivert, koyu kırmızı, açık kırmızı, beyaz ve siyahtır. Renklerin elde edilmesinde doğal kaynaklar kullanılmakla birlikte toz boyalarla takviye edilerek ucuz ve kolay boyama yolu genelde tercih edilmektedir. Laciverdin hazırlanmasında labada kökü, kırmızı yapımında murt, kekik, adaçayı, sarıkız, mazı, ceviz, nar, kavak dalı, gizli tutulan formüllerle her ailenin kendi usulleriyle boyanmaktadır.
Yağcıbedir halılarına sanatsal içerikleri dolayısıyla son yıllarda aşırı talep olmuş, yöre dışındaki yakın çevrede kötü taklitleri yapılmıştır.
Düğüm şekli “Türk düğümü” dediğimiz çift bağlamadır. Iki düğüm sırası arasında genellikle iki atkı atılmaktadır. Düğüm sıklığı ortalama cm’de 24-35’dir. Eski örneklerde ve nadiren yeni dokumalarda daha yüksek kalitelere rastlanmaktadır.



Kaynaklar Link
ÞERARE, Yetkin. Türk Halı Sanatı.
Yurt Ansiklopedisi.
GÜLCEMAL, Abdullah. Halı ve Desen Teknolojisi.
ERDMANN Kurt (Çev: H. Taner), 15. Asır Türk Halısı,I.Ü. Edb. Fak. Yay. No. 715, 1966.
YETKINŞerare, Türk Halı Sanatı, Çağlayan Basımevi, Istanbul 1974.
DIRIK Kazım, Türk Halıcılığı ve Cihan Halı Tipleri Panoraması, Alaaddin Kıral Basımevi, Istanbul – 1938.
Yağcıbedir Halıları Yörük aşiretinin örf, adetleri ve geçmişlerini yansıtan bir sanat eseridir. Yağcıbedir halıları Ilçe ve merkezi köylerde yaygın olarak dokunmaktadır. Yağcıbedir Halıları çok ince yün ipliklerden dokunur. Atkısı ve çözgüsünde yün ipliği kullanılır. Dm 2 sinde 1400-1600 düğüm bulunur. 1cm' sinde 30-35 ilme bulunur. Ilme düğümleri Türk Düğümü (Gördes) çok sağlam atıldığından halıların ömrü çok uzundur.


Yağcıbedir Halıların Yapım Evresini Görmek Için Tıklayın


Yağcıbedir Halıları Fotoğrafları
Bu gün Sındırgı yöresinde 10.000- 10.500 civarında tezgahta yılda 300.000 adet çeşitli ebatlarda Yağcıbedir Halısı dokunmaktadır.

Yağcıbedir Halılarının ipi kök boyalarla boyanır, boyaları solmaz. Yağcıbedir Halılarında 4 ana renk hakimdir. Lacivert (gök), Kırmızı (Al), Koyu Kırmızı (Nariç), Beyaz (Ak) dır. Yağcıbedir halıları kullandıkça renkler daha güzelleşir ve değer kazanır. Halıların 150-200 yıl ömrü bulunmaktadır. Otantik özelliğe sahiptir. Yağcıbedir Yörük Halkı yaşantısını dokuduğu halısına motive etmiştir. Halıdaki her motifin bir anlamı bulunmaktadır. Sevinç ve üzüntülerini motif dokuduğu halıya işlemiştir. Ilçemiz köylerinde genelde her köyde halı dokuma çalışmaları vardır. Ağırlıklı olarak Karakaya- Eğridere- Eşmedere- Çakıllı- Alakır- gölcük ve Danaçayır köylerinde Yağcıbedir halısı dokunmaktadır. Sındırgı tipi Yağcıbedir Halıları üç grupta toplanır. Karagöz- Heybesulu- Yedielli gibi isimleri almışlardır.
Yağcıbedir Halısı ismini Balıkesir Ili, Sındırgı Ilçesi Yağcıbedir Yörüklerinden almıştır. Tarihi Türklerin Islamiyet’i kabul etmesinden öncesine kadar dayanır. Bunu Islamiyet öncesine dayanan desenlerden anlayabiliriz.Şu anda Yağcıbedir Yörükleri Sındırgı’nın Eşmedere, Çakıllı, Karakaya, Alakır, Eğridere köylerinde yaşamakta ve halıyı orijinaline bağlı kalarak dokumaktadırlar. Desenlerde hüzünlerini, sevinçlerini, gelecek hayattan beklentilerini ve ahiret hayatına bakışlarını anlatmaktadır. Koyunlardan alınan yünlerin iplik haline getirilmesi ve doğal boyalarla renk verilmesi ilmekle, desenlerin oluşturulması ile Yağcıbedir kültürü yaşatılmaya çalışılmaktadır.
Yağcıbedir Halılarında Kullanılan Renkler
Lacivert (gök): Yağcıbedir Halısının zemin rengini oluşturan lacivert, gökyüzünün mavi olmasından dolayı Yağcıbedir Halısında en çok kullanılan renktir. Yörede bulunan labada bitkisinin kökünden elde edilir.
Kırmızı (al): Kırmızı tarihte bir bereket sembolü olan kınadan rengini almıştır. Kadınların kına yakınmasındaki sebep bereket beklentisidir. Aynı beklenti Yağcıbedir Halılarının rengine de yansımıştır. Yörede bulunan sarıkız otundan elde edilmektedir.
Kahverengi (narınç) : Bütün canlıların topraktan gelip toprağa dönecek olması ve canlıların besinlerini topraktan temin etmesi sebebi ile kahverengi Yağcıbedir Halısındaki yerini almıştır. Kırmızının ikinci suyuna çalı kozalakları katılarak elde edilir.
Siyah (kara) : Halıda en az kullanılan renktir. Siyah hüzündür. Yaşlı kadınlar siyahı daha çok kullanmaktadır. Yumuşak siyah kayaların bitkilerle kaynatılması il elde edilir. Eğridere Köyü ve Alakır Köyü siyah rengi kullanmazlar.
Beyaz (ak) : Genç kızlar bu rengi daha sık kullanır. Sık kullanmalarındaki sebep beyaz rengin sevinci, hayattan beklentilerini ve gelin olma özlemlerini dile getirme arzularıdır. Genellikle Eğridere ve Alakır Köylerinde zemini beyaz olan halılar dokunmaktadır.
Küçültülmüş Resim Büyütmek için Üzerine Tıklayın!
Küçültülmüş Resim Büyütmek için Üzerine Tıklayın!
Küçültülmüş Resim Büyütmek için Üzerine Tıklayın!
Küçültülmüş Resim Büyütmek için Üzerine Tıklayın!


Yağcıbedir Motif Envanteri



a)Kenar Desenlerine Göre

1- Yedisulu : Yağcıbedir Halılarının kenar motiflerinde bulunan su yollarının yedi tane olması, gökyüzünün yedi katlı olduğu düşüncesidir. Bu su yollarının orta kısmında bulunan beyaz su yolunda nazar boncukları bulunmaktadır. Bunun iki yanında kedi izleri ve hayat zinciri ile birbirine bağlanmış motifler bulunmaktadır. Bu yedisulu kenar motifini ağırlıklı olarak Çakıllı Köyü kullanmaktadır.

2- Heybesulu : Yağcıbedir Yörüklerinin atlarının sırtlarındaki heybelerde bulunan motif kenar desenlerini oluşturmaktadır. Köylülerin deyimi ile “çam kobağı” heybesulu motifini oluşturmaktadır. Tarla sınırı anlamını taşımaktadır. Heybesulu kenar motiflerinde genellikle beyazsulu nazar boncukları ile beraber kullanılmaktadır. Bu kenar suyu genellikle Eşmedere Köyü halılarında bulunur.

a-1)Kenar Desenlerinde Kullanılan Diğer Motifler

1- Yıldız Dönüşü : Yıldızların güneşin etrafında dönmesi bu motifin oluşmasına sebep olmuştur. Eğridere ve Çakıllı Köylerinin halılarının kenar motiflerinde sıkça rastlanmaktadır.

2- Elibelinde : Bir kadının ellerini beline koymuş hali stilize edilmiş ve bu motif oluşmuştur. Kadının aynı zamanda “ana” olması sebebi ile üremeyi ve çoğalmayı da temsil eder. Kelle halılarının kenar motiflerinde bulunur. Eğridere ve Karakaya halılarında rastlanan bir motiftir.

3- Deve Boynu : Halının kenar motiflerinde ve kenar ile zemin arasında kullanılır. Tarihte bütün sanat dallarında, özellikle Islamiyet sonrası Türk Kültürüne girmiş olan sanatlarda bu motife sıkça rastlanılmaktadır. Özellikle Çakıllı ve Eğridere halılarında bu motife sıkça rastlanılır.

4- Köpek Dişi : Kenar Motifleri ile zeminin kesişme noktasında kullanılır. Eğer bir halıda mihrap ile kenarsuyu arasında deveboynu yoksa köpekdişi mutlaka bulunur. Bütün yöresel halılarda bu motife rastlanılabilir.







b)Zemin Motiflerine Göre

1- Mihrap : Görünüş itibarı ile merdiven basamaklarını (genellikle onüç adet) andıran kahverengi, siyah ve ortasındaki tek beyaz ilmeden oluşan mihrap, göğe yükselme ve Allah’a yönelme anlamını taşır. Mihrap bütün Yağcıbedir Halılarında vazgeçilmez bir motiftir.

2- Kocabaş : Mihrap altında bulunan üç kocabaş, koyun sürüsünün önderi olan koçu ve gücü temsil eder. Mihrap basamaklarının altında, kenarlardaki kocabaşların üstünde bitkisel motifler bulunur. Alakır Köyünde dokunan halıların dışında diğer halılarda bu motife rastlanır.

3- Yıldızlar : Zemin içinde üç adet yıldız bulunur. Ortadaki yıldız güneşi, diğer iki yıldız ayı temsil eder. Güneş, dünyaya hayat veren yıldızdır. Ay ise gecenin aydınlatıcısıdır. Bütün yöresel halılarda bu motife rastlanır.

4- Hayat Ağacı : Bir ve üçüncü yıldızın kenarlarında bulunur. Genç kızların hayattan beklentilerini yansıtır ve bu motifi işleyince daha güzel bir hayatın kendisini beklediğine inanır.

5- Civa : Civalar iki çeşittir:

Terazi Motifi : Terazi motifi Türklerdeki adaleti temsil eder.

Ayaklı Motif : Kırkayağın stilize edilmiş halidir.

Her iki motifinde üstünde ejderha motifi bulunur. Ejderha doğada bulunan hayvanların içerisinde en güçlü olması nedeniyle ve insanlara zarar vermeyeceği düşüncesiyle halıya işlenmiştir. Terazi ve ayaklı civalar halıda iki adet bulunur. Ikisinin de yönü aynı tarafa bakar. Sebebi Türklerdeki ileriye bakışın ifadesidir. Elli motif dışında bütün halılarda civa bulunur.

6- Çınar Yaprağı :Genellikle ortadaki yıldızın kenarlarında bulunur. Çınar Yağcıbedir yöresinde yaşayan en uzun ömürlü ağaç olması sebebi ile motif olarak kullanılmıştır. Genellikle Eşmedere ve Çakıllı Köylerinin halılarında bulunur.

7- Elli Motif : Mihrap içinde civa kullanılmadığında bu motif mutlaka kullanılır. Birbirine bağlı çiçeklerden oluşan bu motif Türklerdeki bağlılığı temsil eder. Genellikle Eğridere ve Karakaya Köyü kelle ebatlarında bu motiflere rastlanılmaktadır.

8- Üzüm Salkımı : Nadir olarak Eğridere Köyünün halılarında bulunan bu motif bolluğu ve bereketi temsil eder.





Yağcıbedir Halılarında Kullanılan Renkler



Yağcıbedir Halılarında renkler :

Lacivert (gök) : Yağcıbedir Halısının zemin rengini oluşturan lacivert, gökyüzünün mavi olmasından dolayı Yağcıbedir Halısında en çok kullanılan renktir. Yörede bulunan labada bitkisinin kökünden elde edilir.

Kırmızı (al) : Kırmızı tarihte bir bereket sembolü olan kınadan rengini almıştır. Kadınların kına yakınmasındaki sebep bereket beklentisidir. Aynı beklenti Yağcıbedir Halılarının rengine de yansımıştır. Yörede bulunan sarıkız otundan elde edilmektedir.

Kahverengi (narınç) : Bütün canlıların topraktan gelip toprağa dönecek olması ve canlıların besinlerini topraktan temin etmesi sebebi ile kahverengi Yağcıbedir Halısındaki yerini almıştır. Kırmızının ikinci suyuna çalı kozalakları katılarak elde edilir.

Siyah (kara) : Halıda en az kullanılan renktir. Siyah hüzündür. Yaşlı kadınlar siyahı daha çok kullanmaktadır. Yumuşak siyah kayaların bitkilerle kaynatılması il elde edilir. Eğridere Köyü ve Alakır Köyü siyah rengi kullanmazlar.

Beyaz (ak) : Genç kızlar bu rengi daha sık kullanır. Sık kullanmalarındaki sebep beyaz rengin sevinci, hayattan beklentilerini ve gelin olma özlemlerini dile getirme arzularıdır. Genellikle Eğridere ve Alakır Köylerinde zemini beyaz olan halılar dokunmaktadır.



Yağcıbedir Halılarının Ebatları



60 cm. X 120 cm. : Yastık Ebadı

90 cm. X 150 cm. : Çeyrek Ebadı

125 cm. X 200 cm. : Seccade Ebadı

150 cm. X 240 cm. : Karyola Ebadı

200 cm. X 300 cm. : Kelle Ebadı

80 cm. X 300 cm. : Yolluk Ebadı

Hereke halılarından sonra bu da oldu...
Sındırgı Yağcıbedir Halıcıları Derneği Başkanı Hasan Değirmenci "Köylerde Yağcıbedir halısı dokuyan kalmadı. Kızlar para etmiyor diye halı dokumuyor ve yevmiye ile zeytin toplamaya gidiyor" dedi.

Çin'de önce Yağcıbedir Köyü kuruldu. Daha sonra Yağcıbedir halı fabrikası kurularak Yağcıbedir halıları üretilmeye başladı. Tamamen organik olarak üretilen Yağcıbedir halılarını 300 liraya satılamazken, Çin işi Yağcıbedir halılarının Avrupa'da 500 dolardan satıldığı belirtildi. Sındırgı Yağcıbedir Halıcılar Derneği Başkanı Hasan Değirmenci, devletin kaybolmaya yüz tutmuş el sanatlarını koruma altına alması gerektiğini belirterek Sındırgı'da tamamen kök boyadan, yün ipinden üretilen halılara pazar bulamadıklarını ve Yağcıbedir markasını da Çin'in ele geçirmesi yüreklerini yaktığını dile getirdi.
Koruma altına alınmalıydı
Sındırgı köylerinde Yağcıbedir Halısı dokuyan tezgahın kalmadığını, para etmeyen Yağcıbedir dokumak yerine köylerdeki kızların yevmiye ile zeytin toplamaya gittiğini kaydeden Dernek Başkanı Hasan Değirmenci endişelerini şöyle dile getirdi: "Þimdilerde Sındırgı'da Halk Eğitimi Müdürlüğü ile IÞKUR Il Müdürlüğü işbirliği ile Sındırgı Merkez'de 50 tezgah kuruldu ve Yağcıbedir halı kursu açıldı. Bu kursiyerler hem halıcılığı öğreniyorlar, hem de para kazanıyorlar. Bilindiği üzere yıllar önce Yağcıbedir Halı markasının hakkını Sümerbank almıştı. Patenti Sümerbank'ın elindeydi. Bu patenti ve markayı korumak için ne yapmamız gerekiyor bilmiyoruz. Devletin kaybolmaya yüz tutmuş el sanatlarını koruma altına alması gerekir. Yağcıbedir halısının adını korumak için marka tescili yapsak da Çin yine üretir. Alman otomobillerinin markasını bile aynen üretiyor."