Ana Menü Sindirgidedeler Köyü

Önder GÜZELARSLAN
e-posta: tv90haber4@gmail.com
YAZARIN TÜM YAZILARI
SEVDALARIN MUTLULUKLARIN VE HASRETLERİN İLMEK İLMEK İŞLENDİĞİ YAĞCIBEDİR HALISI
Giriş: 25-02-2025 20:29
-
+
Anadolu'nun kültürel ögelerinden biri olarak kabul edilen halıcılık, el dokuma halılar, kilimler bütün dünyaya Türkiye'nin zenginliğini gösteriyor. Orta Asya'dan gelerek Balıkesir'in Sındırgı ilçesine yerleşen Yaycı bedir Yörüklerinden ismini alan Yağcıbedir Halıları, dünya tarihinin en eski halısı olan Pazırık ile aynı özelliklerdedir. Yağcıbedir Halısı ile ilk tanışmam 2010'lu yıllarda Yılmaz Avcı ile Sındırgı'ya yaptığım ziyaretler kapsamında oldu. Uzun yıllar Sındırgı'da belediye başkanlığı yapmış ve o dönemlerde de belediye başkanı olan Yağcıbedir Halısına yüreğini, sevgisini katmış olan Ekrem Yavaş, belediye başkanı olmadan önce de başkanlığı bıraktıktan sonra, şu anda da ülkenin çeşitli yerlerinde fuarlarda farklı alanlarda Yağcıbedir Halısını tanıtma gayretinde olan bir manav yörüğü. Onun anlatımıyla tanıdığım Yağcıbedir Halısının hikayesine sizleri götüreceğim.

Anadolu halı ve kilimlerinin ortak kaderi olan nice sevdanın, hasretin ve mutluluğun ilmek ilmek nakşedildiği Yağcıbedir Halısı'nın neredeyse 3000 yıllık geçmişi bulunuyor. Yağcıbedir sadece bir halı değil yaşam biçimidir aslında. Bir yörük aşiretinin ismi olan Yağcıbedir bir halının adından öte bir kültürün adıdır. Bu halılar, bugün Rusya'daki St. Petersburg Hermitage müzesinde sergilenmekte olan ve dünyanın bilinen en eski halısı unvanına sahip Altay Dağları'ndaki bir Türk mezarında bulunan "Pazırık" halısıyla düğüm ve dokuma tekniği bakımından aynı özelliklere sahiptir.

Yağcıbedir aslında yay yapan Yörük aşiretinin adı. "Yay yapan bey" anlamına geliyor. Zamanla yaycı bedir kelimesi Yağcıbedir olarak değişmiştir. Selçuklu ve Osmanlı'da orduya yay yapan yörük beyliğinin adı olarak biliniyor. Anlatılan bir hikâyeye göre; 4-5 asır öncesine kadar birlik içinde iken bu yörük aşireti bir düğün meselesi yüzünden birbirlerinden kopuyor ve her biri ayrı ayrı yerlere savruluyor. Bugün Türkiye'de 18 köyde yaşadıkları dile getiriliyor. Erkek tarafı Bigadiç ve Sındırgı tarafında kız tarafı ise Bergama ve Dikili tarafında yaşıyor. Bu ifadeler ve anlatımlar Ekrem Yavaş'a ait. Bir başka anlatımda ise 1691 yılındaki iskân hareketleriyle Adana ve çevresine yerleşmek zorunda kalan Yaycı Yörükleri, çok kısa bir süre sonra bölgedeki salgın hastalıklardan kaçarak, Sındırgı ve çevresine gelmişler.

Sındırgı Yağcıbedir Yörüklerinden ismini alan Yağcıbedir Halısı bugün Eşmedere, Çakıllı, Karakaya, Alakır ve Eğridere köylerinde orijinaline bağlı kalarak dokunmaya devam ediyor. Halılardaki desenler de hüzün, sevinç, gelecek hayattan beklentiler ve ahiret hayatına bakış anlatılmaya çalışılıyor. Koyunlardan alınan yünlerin iplik haline getirilmesi ve tabii kök boyalarıyla renk verilmesi sonrasında ilmeklerin oluşturulması ile dokunan halılar, Yağcıbedir kültürünü yaşatmayı sürdürmenin bir çabasıdır.

Yağcıbedir halıları döner Leventli tezgâhlarda dokunuyor, bu tezgâhların alt kısmı yere oturmuş, hafifçe arkaya eğimli iki yassı tahta ile bu tahtaların alt ve üstünde açılan yuvalara kendi etrafında rahatlıkla dönebilen, iki başlarında ağaçları sıkıca kavrayan iki metal çemberden oluşuyor. Üst leventtekine yere paralel bir metal çubuk yerleştirilir, alt levendin aynı bölümünü ise
Linkback: Yağcıbedir Halısı